HƯỚNG DẪN CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN HỘ KINH DOANH

Phần 3: Chứng từ kế toán

Từ ngày 1 tháng 1 năm 2022 hộ kinh doanh cá nhân kinh doanh cần áp dụng 5 mẫu chứng từ kế toán theo Thông tư số 88 sau đây:

• • Phiếu thu mẫu số 01-TT.

• • Phiếu chi mẫu số 02-TT.

• • Phiếu nhập kho mẫu số 03-VT.

• • Phiếu xuất kho mẫu số 04-VT.

• • Bảng thanh toán tiền lương và các khoản thu nhập của người lao động mẫu số 05-LDTL.

Nội dung chứng từ kế toán việc lập lưu trữ và ký chứng từ kế toán kể cả việc lập và lưu trữ chứng từ kế toán dưới dạng điện tử của hộ cá nhân kinh doanh được vận dụng theo quy định của luật kế toán và thực hiện theo hướng dẫn cụ thể tại thông tư số 88.

Đối với phiếu thu mẫu số 01-TT phiếu thu nhằm xác định số tiền mặt thực tế nhập quỹ và làm căn cứ để thủ quỹ thu tiền nhập quỹ và ghi sổ quỹ tiền mặt mọi khoản tiền mặt nhập quỹ đều phải lập phiếu thu.

Trong đó phiếu thu được ghi đầy đủ các nội dung và có đủ chữ ký họ và tên của để lập biểu người đại diện hộ kinh doanh và những người có liên quan theo mẫu chứng từ phiếu thu phải được lập thành hai liên:

• • • Liên 1 lưu tại hộ cá nhân kinh doanh và dùng để ghi sổ quỹ tiền mặt.
    • Liên 2 giao cho người nộp tiền đối với phiếu chi mẫu số 02-TT phiếu chi nhằm xác định các khoản tiền mặt thực tế rất quỹ và làm căn cứ để thủ quỹ xuất quỹ ghi sổ quỹ tiền mặt mọi khoản tiền mặt xuất quỹ đều phải có phiếu chi trong đó phiếu chi phải được ghi đầy đủ các nội dung và có đủ chữ ký họ và tên của người lập biểu người đại diện hộ kinh doanh và những người có liên quan.

Phần 4: Sổ kế toán

Hộ kinh doanh cá nhân kinh doanh sử dụng các sổ kế toán theo danh mục sau đây từ ngày 1/1/2012 :

• • Trường hợp 1: hộ kinh doanh cá nhân kinh doanh có nhiều địa điểm kinh doanh khác nhau thì phải mở sổ kế toán để theo dõi chi tiết theo từng địa điểm kinh doanh.
  • Trường hợp 2: hộ kinh doanh cá nhân kinh doanh sử dụng các sổ kế toán theo danh mục sau:
    • Sổ chi tiết doanh thu bán hàng hóa dịch vụ mẫu số S1-HKD.

• • • Sổ chi tiết vật liệu dụng cụ sản phẩm hàng hóa mẫu số S2-HKD.

• • • Sổ chi phí sản xuất kinh doanh mẫu số S3/KG.

• • • Sổ theo dõi tình hình thực hiện nghĩa vụ thuế với ngân sách nhà nước mẫu số S4-HKD.

• • • Sổ theo dõi tình hình thanh toán tiền lương và các khoản nộp theo lương của người lao động mẫu số S5-KC.

• • • Sổ quỹ tiền mặt mẫu số S6-HKC.

• • • Sổ tiền gửi ngân hàng mẫu số S7-KC nội dung số kế toán việc mở sổ ghi.

Sổ khóa sổ và lưu trữ sổ kế toán của hộ kinh doanh cá nhân kinh doanh được vận dụng theo quy định tại Luật kế toán và thực hiện theo hướng dẫn cụ thể Thông tư 88 hộ kinh doanh cá nhân kinh doanh được vận dụng các quy định về việc mở sổ ghi sổ khóa sổ và lưu trữ sổ kế toán trên phương tiện điện tử sửa chữa sổ kế toán theo quy định tại Luật kế toán để thực hiện cho phù hợp với đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh của hộ kinh doanh cá nhân kinh doanh.

• • Cột a ghi ngày tháng ghi sổ.

• • Cột b,c ghi số hiệu ngày tháng của chứng từ dùng để ghi sổ.

• • Cột d khi nội dung nghiệp vụ kinh tế phát sinh.

Cột 1-2 đến 10 ghi doanh thu bán sản phẩm hàng hóa hoặc dịch vụ được phân chia theo từng nhóm danh mục ngành nghề kinh doanh có cùng mức thuế suất thuế giá trị gia tăng thuế thu nhập cá nhân theo quy định của pháp luật thuế để làm căn cứ kê khai thuế và xác định nghĩa vụ đối với ngân sách nhà nước.

Trường hợp hộ kinh doanh có nhu cầu thì ngoài việc mở sổ chi tiết mua bán hàng theo từng nhóm danh mục ngành nghề kinh doanh có thể mở sổ chi tiết doanh thu chi tiết từng sản phẩm hàng hóa dịch vụ hoặc theo cách thức phân loại khác cho phù hợp với yêu cầu quản lý hoặc quy định của pháp luật thuế.

Đối với sổ chi tiết vật liệu dụng cụ sản phẩm hàng hóa mẫu số S2-HKD hộ kinh doanh phải mở sổ chi tiết vật liệu dụng cụ sản phẩm hàng hóa để theo dõi về tình hình nhập xuất tồn kho cho từng vật liệu dụng cụ sản phẩm hàng hóa căn cứ vào chứng từ kế toán có liên quan.

Phiếu nhập kho phiếu để ghi sổ như sau :

• • Cột a b ghi số hiệu ngày tháng của chứng từ được sử dụng để ghi sổ kế toán.

• • Cột c d ghi nội dung nghiệp vụ kinh tế phát sinh và đơn vị tính cột 1 khi đơn giá nhập xuất tồn vật liệu dụng cụ sản phẩm hàng hóa trong đó đơn giá nhập kho của từng vật liệu dụng cụ sản phẩm hàng hóa căn cứ và hóa đơn.

Phiếu nhập kho đơn giá xuất kho của từng vật liệu dụng cụ sản phẩm hàng hóa có thể tính theo phương pháp bình quân giao quyền cả khi dự trữ hoặc phương pháp nhập trước xuất trước cụ thể như sau:

• • Phương pháp bình quân gia quyền cả kỳ dự trữ theo phương pháp này giá trị của từng loại hàng tồn kho được tính theo giá trị trung bình của từng loại hàng tồn kho đầu kỳ và giá trị từng loại hàng tồn kho được mua hoặc sản xuất trong kỳ
  • Phương pháp nhập trước xuất trước được áp dụng dựa trên giả định là giá trị hàng tồn kho được mua hoặc được sản xuất trước thì được xuất trước và giá trị hàng tồn kho còn lại cuối kỳ là giá trị hàng tồn kho được mua hoặc sản xuất gần thời điểm cuối kỳ theo phương pháp này thì giá trị hàng xuất kho được tính theo giá của lô hàng nhập kho ở thời điểm đầu kỳ hoặc gần đầu kỳ giá trị của hàng tồn kho cuối kỳ được tính theo giá của hàng nhập kho ở thời điểm cuối kỳ hoặc gần cuối kỳ:
    • Cột 2, 3 ghi số lượng và giá trị vật liệu dụng cụ sản phẩm hàng hóa nhập kho.

• • • Cột 4, 5 khi số lượng và giá trị vật liệu dụng cụ sản phẩm hàng hóa.

• • • Cột 6 ghi chi phí thuê kho bãi mặt bằng theo thực tế phát sinh của hộ kinh doanh.

• • • Cột 7 chi phí văn phòng phẩm công cụ dụng cụ thực tế phát sinh.

• • • Cột 8 các chi phí thực tế phát sinh khác đối với sổ theo dõi tình hình thực hiện nghĩa vụ thuế đối với ngân sách nhà nước mẫu số S4-HKD hộ kinh doanh phải mở sổ theo dõi tình hình thực hiện nghĩa vụ thuế đối với ngân sách nhà nước để theo dõi các khoản thuế phí phải nộp đã nộp và còn phải nộp vào ngân sách nhà nước và phải mở sổ này chi tiết theo từng sắc thuế.

• •  

Trong đó :

• • Cột AB ghi số hiệu ngày tháng của chứng từ kế toán được sử dụng để ghi sổ kế toán đó là các tờ khai thuế giấy nộp tiền thuế và ngân sách nhà nước kèm theo phiếu chi hoặc giấy báo nợ của ngân hàng.

• • Cột C ghi nội dung nghiệp vụ kinh tế phát sinh việc ghi chép số dư đầu kỳ thực hiện như sau nếu số dư đầu kỳ của số thuế phải nộp vào ngân sách nhà nước được ghi vào cột 1 nếu số dư đầu kỳ của mã số thuế đã nộp thừa vào ngân sách nhà nước được ghi vào cột 2 cột 1 phản ánh số thuế mà hộ kinh doanh cá nhân kinh doanh phải nộp ngân sách nhà nước theo quy định của pháp luật thuế.

Cụ thể như sau đối với số thuế giá trị gia tăng phải nộp tính theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu bán hàng hóa dịch vụ sẽ căn cứ vào số doanh thu bán hàng hóa dịch vụ trên sổ chi tiết doanh thu bán hàng hóa dịch vụ nhân với tỷ lệ phần trăm tính thuế giá trị gia tăng theo quy định của pháp luật thuế đối với tưởng lĩnh vực ngành nghề hoạt động đối với số thuế thu nhập cá nhân của người lao động phải nộp ngân sách Nhà nước sẽ căn cứ vào tổng cộng cột số thuế thu nhập cá nhân phải nộp trên bảng thanh toán tiền lương và các khoản thu nhập của người lao động đối với số thuế, thu nhập cá nhân của chủ hộ kinh doanh phải nộp ngân sách.

Nhà nước sẽ căn cứ vào tổng doanh thu bán hàng hóa dịch vụ trên sổ chi tiết doanh thu bán hàng hóa dịch vụ nhân với thuế suất thuế thu nhập cá nhân theo quy định của pháp luật thuế đối với từng lĩnh vực ngành nghề hoạt động cột 2 phản ánh số thuế mà hộ kinh doanh đã nộp vào ngân sách nhà nước chúng từ kế toán để ghi chép vào.

Chỉ tiêu này là giấy nộp tiền vào ngân sách nhà nước kèm theo phiếu chi hoặc giấy báo nợ của ngân hàng đối với sổ theo dõi tình hình thanh toán tiền lương và các khoản nộp theo lương của người lao động mẫu số S5-HKD.

Hộ kinh doanh phải mở sổ theo dõi tình hình thanh toán tiền lương và các khoản nộp theo lương của người lao động để theo dõi tiền lương và các khoản nộp theo lương mà hộ kinh doanh phải trả đã chi trả và còn phải trả cho người lao động trong đó :

• • Cột a ghi theo ngày tháng mà các chứng từ kế toán về tiền lương các khoản nộp theo lương được ghi chép vào sổ kế toán.

• • Cột b,c khi số hiệu ngày tháng của các chứng từ kế toán là bảng thanh toán tiền lương và các khoản thu nhập của người lao động, phiếu chi hoặc giấy báo nợ của ngân hàng về thanh toán tiền lương và các khoản nộp theo lương của người lao động cho cơ quan bảo hiểm xã hội.

• • Cột d khi nội dung nghiệp vụ kinh tế phát sinh.

• • Cột 1 là số liệu tại cột số 18 của bảng thanh toán tiền lương và các khoản thu nhập của người lao động căn cứ ghi vào.
  • Cột 2 là các chứng từ chi trả tiền lương và thu nhập cho người lao động.
  • Cột 3 là chênh lệch số liệu giữa cột 1 và cột 2.
  • Cột 4 5 6 phản ánh số phải trả số đã trả và còn phải trả cơ quan bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội của người lao động căn cứ để ghi vào.
  • Cột 7 8 9 phản ánh số phải trả số đã trả và còn phải trả cho cơ quan bảo hiểm xã hội về bảo hiểm y tế của người lao động.
  • Cột 10 là tổng số bảo hiểm thất nghiệp phải nộp số liệu để ghi vào.
  • Cột 11 là các phiếu chi hoặc giấy báo nợ về nộp các khoản bảo hiểm thất nghiệp trường hợp hộ kinh doanh có chỉnh sửa biểu mẫu bảng thanh toán tiền lương và các khoản thu nhập của người lao động theo thực tế kinh doanh thì căn cứ vào hướng dẫn nêu trên để lấy số liệu ghi sổ kế toán cho phù hợp đối với sổ quỹ tiền mặt mẫu số S6-HKD.

Hộ kinh doanh mở sổ quỹ tiền mặt để theo dõi tình hình thu chi tồn quỹ tiền mặt bằng tiền Việt Nam Căn cứ vào các phiếu thu phiếu chi đã được thực hiện nhập xuất quỹ để ghi sổ quỹ tiền mặt số tiền mặt dư đầu kỳ được ghi vào cột số 3.

• • Cột a b khi ngày tháng ghi sổ và ngày tháng của phiếu thu phiếu chi.

• • Cột  c d ghi số hiệu của phiếu thu số hiệu phiếu chi liên tục từ nhỏ lớn theo trình tự thời gian cột E khi nội dung nghiệp vụ kinh tế.

• • Cột 1 và 2 số tiền nhập quỹ và xuất quỹ.

• • Cột 3 số dư tồn quỹ số tồn quỹ phải khớp đúng với số tiền mặt trong quỹ đối với sổ tiền gửi ngân hàng mẫu số S7-HKD.

Hộ kinh doanh mở sổ tiền gửi ngân hàng để theo dõi chi tiết tiền gửi tại từng ngân hàng theo từng số liệu tài khoản giao dịch mỗi tài khoản tại từ ngân hàng phải được mở một số tiền gửi ngân hàng riêng Căn cứ vào giấy báo nợ báo có hoặc bảng sao kê của ngân hàng để ghi sổ trong đó dư đầu kỳ được ghi vào cột 3.

• • Cột a ghi ngày tháng ghi sổ.

• • Cột b,c ghi số hiệu ngày tháng của chứng từ dùng để ghi sổ.
  • Cột d ghi tóm tắt nội dung của chứng từ.

• • Cột 1 và 2 ghi số tiền gửi vào và rút ra khỏi ngân hàng.

• • Cột 3 ghi số tiền hiện còn gửi lại tại ngân hàng cuối tháng cộng số tiền đã gửi vào rút ra cơ sở đó tính số tiền gửi còn lại tại ngân hàng số dư trên sổ tiền ngân hàng gửi được đối chiếu với số dư tại ngân hàng nơi hộ cá nhân kinh doanh mở tài khoản giao dịch để xác định số chênh lệch thừa thiếu.